Bệnh lao dễ dàng lây truyền qua không khí nên nếu trong gia đình có người mắc bệnh lao thì khả năng bạn bị nhiễm bệnh là rất cao. Vì vậy, khi có người nhà bị bệnh, bạn nên áp dụng cách sống chung với người mắc bệnh lao sau đây.
Tránh tiếp xúc gần với người bệnh
Lao phổi là bệnh dễ lây truyền qua đường hô hấp. Vi khuẩn lao có thể tồn tại trong không khí vài tuần và trong đờm tới 3 đến 4 tháng. Vì vậy, nguyên tắc đầu tiên khi sống chung với người mắc bệnh lao là tránh tiếp xúc gần với người bệnh.
Tốt nhất khi người thân của bạn mắc bệnh lao, bạn hãy cho họ vào một phòng riêng. Tránh để người bệnh tiếp xúc quá nhiều với người nhà. Nếu người bệnh cần sự chăm sóc từ người thân, bạn phải:
- Đeo khẩu trang và găng tay bảo hộ khi tiếp xúc với bệnh nhân.
- Rửa tay bằng thuốc sát trùng sau khi tiếp xúc với bệnh nhân hoặc đồ vật họ đã sử dụng.
- Tuyệt đối không dùng chung vật dụng vệ sinh cá nhân như bàn chải đánh răng, khăn tắm với người bệnh.
Thực hiện xét nghiệm bệnh lao
Trước khi các triệu chứng xuất hiện, thời gian ủ bệnh của bệnh lao phổi thường kéo dài từ 4 đến 12 tuần. Một số trường hợp đặc biệt trong thời gian này kéo dài vài năm. Trong thời gian này, vi khuẩn Mycobacteria Tuberculosis có thể truyền từ người này sang người khác.
Đặc biệt, những người có hệ miễn dịch yếu như suy dinh dưỡng, mắc các bệnh mãn tính, HIV/AIDS, phụ nữ mang thai… sẽ có nguy cơ nhiễm lao cao hơn. Vì vậy, khi biết người nhà có người bị bệnh, ngoài việc giữ khoảng cách, bạn cũng nên đến bệnh viện để khám.
Bạn có thể kiểm tra chính xác xem trong cơ thể mình có vi khuẩn lao hay không thông qua một số xét nghiệm như:
Xét nghiệm nhiễm lao: Có hai loại xét nghiệm thường được sử dụng để phát hiện vi khuẩn lao trong cơ thể: xét nghiệm lao trên da (TST) và xét nghiệm lao trong máu.
- Xét nghiệm da: Phương pháp này còn được gọi là xét nghiệm da tuberculin Mantoux. Sau khi thực hiện, bệnh nhân sẽ được tiêm một lượng nhỏ dung dịch lao tố vào vùng da dưới cánh tay. Sau 2-3 ngày, bác sĩ sẽ kiểm tra vết sưng ở cánh tay để xác định xem bạn có bị bệnh lao hay không. Nếu vùng da tiêm thuốc cứng, nổi lên hoặc sưng lên thì bệnh nhân đã bị nhiễm bệnh lao.
- Xét nghiệm máu: Còn được gọi là xét nghiệm giải phóng gamma interferon (IGRA). Cơ chế của phương pháp này là đo phản ứng của hệ miễn dịch với vi khuẩn gây bệnh lao để xác định.
Chụp X-quang ngực: Sau khi xác định rằng bạn bị nhiễm lao bằng cách thực hiện xét nghiệm sàng lọc nhiễm trùng lao, bác sĩ sẽ yêu cầu chụp X-quang hoặc CT. Cụ thể, phương pháp này giúp bác sĩ phát hiện những bất thường, tổn thương ở phổi. Từ đó, dựa vào kích thước, hình dạng, mật độ của các tổn thương này để xác định xem đó có phải là dấu hiệu của bệnh lao phổi hay không.
Chẩn đoán vi sinh: Ngoài các xét nghiệm trên, bác sĩ có thể tìm trực khuẩn lao kháng axit (AFB) trên mẫu đờm bằng kính hiển vi. Phương pháp này được cho là cho kết quả nhanh và chính xác nhất.
Xây dựng khả năng miễn dịch
Hệ miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus,… Lao phổi là căn bệnh có khả năng xâm lấn và phát triển nhanh ở những người có hệ miễn dịch yếu. Vì vậy, cách tốt nhất để chung sống với người mắc bệnh lao là tăng cường hệ thống miễn dịch của họ.
Những cách tốt nhất để tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể nhằm ngăn ngừa nguy cơ nhiễm bệnh lao ở người bệnh bao gồm:
Bổ sung thực phẩm dinh dưỡng
Những thực phẩm tốt nhất giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và duy trì sức khỏe của cơ thể để ngăn ngừa nhiễm trùng lao bao gồm:
- Ăn nhiều rau, trái cây và đậu: Những thực phẩm này giúp cung cấp nhiều dinh dưỡng cho cơ thể, đáp ứng nhu cầu của hệ miễn dịch.
- Ăn nhiều sữa chua và bổ sung men vi sinh: Theo nghiên cứu, những thực phẩm này giúp giảm nguy cơ viêm/nhiễm trùng đường hô hấp và nhiễm trùng dạ dày.
- Thực phẩm chứa omega 3: Tác dụng của chất béo này giúp đẩy nhanh khả năng thực bào của bạch cầu, từ đó tăng cường hệ thống miễn dịch và chống lại các bệnh về đường hô hấp. Omega 3 có nhiều trong cá biển, các loại hạt cứng, trứng…
- Trái cây: Trái cây chứa nhiều vitamin và khoáng chất còn giúp cải thiện hệ thống miễn dịch của cơ thể. Bạn có thể ăn trực tiếp hoặc ép lấy nước, trộn thành sinh tố,…
Bài tập thể dục hàng ngày
Tập thể dục được coi là giải pháp tốt nhất để nâng cao sức khỏe và tăng cường hệ miễn dịch. Tập thể dục mỗi ngày cũng là cách chung sống với người mắc bệnh lao mà bạn nên làm.
Tập thể dục không chỉ giúp cải thiện sức khỏe mà còn giúp duy trì vóc dáng cân đối hơn. Vì vậy, mỗi ngày bạn nên dành ít nhất 30 phút để tập các bài tập aerobic, yoga, bơi lội, đạp xe, chạy bộ,…
Lưu ý: Tập thể dục là cách nhanh chóng để nâng cao hệ miễn dịch nhưng không nên lạm dụng. Nếu bạn chọn bài tập có cường độ quá cao hoặc tập trong thời gian dài sẽ phản tác dụng. Lúc này, cơ thể mệt mỏi quá mức sẽ làm suy yếu hệ thống miễn dịch, tạo điều kiện cho bệnh lao và các mầm bệnh khác phát sinh.
Tránh để cơ thể căng thẳng, mệt mỏi
Hệ thống miễn dịch suy giảm nhanh chóng có thể là do cơ thể căng thẳng và mệt mỏi. Vì vậy, để hệ thống miễn dịch và sức khỏe tốt có thể chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn lao, bạn phải duy trì tâm trạng thoải mái.
Các biện pháp tốt nhất để giảm áp lực lên cơ thể một cách hiệu quả nhất bao gồm:
- Xây dựng lịch trình khoa học để có thời gian làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.
- Đừng làm việc quá sức.
- Mỗi ngày, bạn nên dành ít nhất 30 phút để tham gia các hoạt động giải trí bằng cách làm những việc mình thích như vẽ tranh, chơi game, nấu ăn, v.v.
- Thiền cũng được coi là một trong những cách giảm căng thẳng, mệt mỏi hiệu quả nhất.
Ngủ đủ giấc mỗi ngày
Ngủ đủ giấc cũng là một trong những cách chung sống với người mắc bệnh lao mà bạn nên tuân theo. Ngủ đủ giấc rất quan trọng, nó giúp bạn khỏe mạnh và ngăn ngừa bệnh tật. Nếu bạn thiếu ngủ, lượng hormone cortisol trong cơ thể sẽ tăng lên, từ đó ức chế khả năng hoạt động của hệ miễn dịch trong thời gian dài. Nếu hệ thống miễn dịch bị suy yếu thì nguy cơ lây nhiễm bệnh lao từ người bệnh là rất cao.
Dưới đây là một số cách để có được giấc ngủ ngon mỗi ngày:
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng, áp lực,…
- Hãy đi ngủ đúng giờ, không thức khuya.
- Ngủ đúng tư thế, sử dụng chăn, gối mềm.
- Tránh ăn uống những thực phẩm gây cản trở giấc ngủ như cà phê, trà, đồ ngọt, đồ ăn béo, v.v. Đồng thời, nếu thường xuyên bị mất ngủ thì nên ăn nhiều thực phẩm giúp ngủ ngon hơn như hạt sen, hạnh nhân. trà,…
Ngừng sử dụng thuốc lá và chất kích thích
Thuốc lá và các chất kích thích như rượu, bia… chứa các chất làm suy yếu nhanh chóng hệ thống miễn dịch. Ngoài ra, những chất này còn khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng hơn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm phế quản, viêm phổi. Lao phổi là bệnh lây truyền qua đường hô hấp nên nguy cơ nhiễm lao ở những người thường xuyên hút thuốc và sử dụng chất kích thích cao hơn gấp nhiều lần.
Cách tốt nhất để chung sống với bệnh lao là luôn giữ gìn vệ sinh sạch sẽ
Môi trường mà bệnh nhân mắc bệnh lao có chứa nhiều vi khuẩn lao. Đặc biệt khi người bệnh hắt hơi, khạc đờm có thể vô tình làm lây lan vi khuẩn ra môi trường sống. Vì vậy, bạn không nên chủ quan mà nên dọn dẹp, khử trùng nhà cửa thường xuyên.
Ngoài ra, bạn nên yêu cầu bệnh nhân ho hoặc hắt hơi che miệng. Ngoài ra, cần phải khạc đờm vào đúng vị trí rồi tiêu hủy mẫu bằng phương pháp thích hợp (ví dụ đốt).
Bệnh lao có thể lây lan nhanh chóng nhưng không thể khỏi nếu không phòng ngừa. Vì vậy, nếu gia đình bạn có người thân mắc bệnh, bạn có thể áp dụng những phương pháp sống chung với người mắc bệnh lao nêu trên để bảo vệ sức khỏe của mình.
