Trong lĩnh vực chấn thương chỉnh hình, vật lý trị liệu, y học, v.v., Sóng xung kích trị liệu là phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất. Hãy cùng xem bài viết dưới đây để biết phương pháp điều trị này có gì đặc biệt khiến nó được ưa chuộng đến vậy?
Sóng xung kích trị liệu là gì?
Sóng xung kích trị liệu là sóng âm (sóng cơ học) có áp suất thay đổi đột ngột, biên độ lớn và ngắt quãng. Dạng sóng đơn với xung áp suất dương là chính, sau đó là thư giãn sóng nhỏ với pha áp suất âm dưới 10% áp suất đỉnh. Điều khác biệt duy nhất với siêu âm là dao động tuần hoàn với độ rộng xung hạn chế, sóng xung kích có biên độ áp suất đặc biệt rộng, tạo điều kiện cho sự hấp thụ sóng tốt nhất trong môi trường cơ thể.
Được biết, Sóng xung kích trị liệu được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực phẫu thuật để loại bỏ các cấu trúc cơ thể như sỏi mật, sỏi thận mà không cần dùng đến phương pháp phẫu thuật. Từ những ý tưởng này, người ta dần dần bắt đầu phát triển và nghiên cứu ứng dụng Sóng xung kích trị liệu để làm tan vôi hóa, xơ hóa hoặc dính dây chằng ở vai. May mắn thay, hầu hết các phương pháp điều trị đều thành công. Do đó, Sóng xung kích trị liệu hiện nay được sử dụng để điều trị các rối loạn của hệ thống cơ xương ở nhiều lĩnh vực như chấn thương thể thao, chấn thương chỉnh hình và vật lý trị liệu.
Nguyên lý hoạt động của sóng xung kích trị liệu
Sóng xung kích trị liệu được coi là dạng sóng âm mang năng lượng mạnh tác động vào các điểm đau và các mô cơ xương khớp bị tổn thương, giúp đẩy nhanh quá trình lành vết thương và tái tạo xương, gân và các mô mềm khác.
Tương tự như vậy, sóng âm còn mang một nguồn năng lượng cực mạnh để tương tác với các mô cơ thể, tạo ra tác dụng cục bộ, đẩy nhanh quá trình phục hồi mô và tế bào, giảm đau và giúp phục hồi khả năng vận động.
Các chất dinh dưỡng từ máu rất cần thiết để bắt đầu và duy trì quá trình sửa chữa mô. Việc sử dụng sóng âm tạo ra những vết đứt gãy cực nhỏ trong các mao mạch của xương và gân. Để kích thích sự phát triển và hình thành của chúng, cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc tái cấu trúc vi động mạch. Từ đó, việc cung cấp máu và quá trình chữa lành mạch máu nhanh hơn sẽ được cải thiện đáng kể.
Điều kiện để quá trình sửa chữa các cấu trúc cơ xương, dây chằng bị tổn thương là sản xuất đủ collagen. Sóng xung kích trị liệu giúp thúc đẩy tổng hợp Procollagen và đẩy nhanh quá trình lành vết thương. Kết quả của những vết rách cực nhỏ hoặc chấn thương gân và dây chằng là vôi hóa. Thông qua sóng âm, các vôi hóa hiện có sẽ tan ra và bắt đầu loại bỏ sinh học các vôi hóa, giúp bệnh nhân phục hồi khả năng di chuyển và đi lại bình thường.
Các bệnh được điều trị bằng sóng xung kích trị liệu
Trong lĩnh vực vật lý trị liệu, các bệnh liên quan đến chấn thương chỉnh hình thường sử dụng Sóng xung kích trị liệu để điều trị. Dưới đây là một số bệnh điển hình được điều trị bằng phương pháp này:
- Viêm gân Achilles, gai gót chân.
- Viêm gân Achilles, viêm xương bánh chè, viêm cân gan chân.
- Viêm xương cánh tay.
- Gân khớp vai bị vôi hóa.
- Hội chứng cổ tay.
- Hội chứng đau xương chày trước.
- Hội chứng đau xương bánh chè.
- Đau ở gân kheo, khớp hông, khớp cùng chậu và dải xương chậu.
- Đau khớp tay giai đoạn 1 và gai xương nhỏ ở khớp tay.
- Cứng đầu gối.
- Các mũi khâu rất đau.
- Sau khi hoạt động thể thao, các cơ bị căng và co thắt cấp tính.
Tác dụng của sóng xung kích trị liệu
Tác dụng sinh học
- Quả bóng được tăng tốc bởi áp suất khí nén (5-10 m/s), sẽ di chuyển chạm vào máy phát khiến quả bóng dừng lại đột ngột. Động năng của viên đạn được truyền tới bộ phát nếu bộ phát tiếp xúc với mô. Nhờ lớp gel dẫn điện, động năng này sẽ được truyền đến các mô cơ thể dưới dạng sóng xung kích phân kỳ.
- Nguyên lý khí nén được áp dụng trong vật lý trị liệu thông qua các thiết bị sóng xung kích. Ví dụ, nếu quả bóng được gia tốc bởi một lực nén từ 5 đến 10 m/s, chuyển động của đầu truyền sẽ khiến quả bóng dừng lại đột ngột. Lúc này đầu phát nhận động năng do viên đạn truyền vào, dạng sóng xung kích sẽ phân kỳ. .
- Hiện tượng hấp thụ, phản xạ, khúc xạ sẽ xuất hiện khi các mô, tế bào bị kích thích bởi các thiết bị sóng xung kích. Các phản ứng sinh học cũng bắt đầu xảy ra do năng lượng sóng xung kích được hấp thụ vào các mô. Do đó, hiệu quả điều trị khác nhau tùy thuộc vào phản ứng sinh học đối với các loại mô khác nhau.
- Sóng xung kích có tác động cơ học trực tiếp hoặc gián tiếp lên các mô bằng cách tạo ra các bóng năng lượng, sau đó khi bị phá vỡ chúng sẽ tạo ra một lực tác động lên tế bào và mô. Tùy thuộc vào mật độ va chạm, sóng xung kích có thể gây ra nhiều tác động khác.
Tác dụng lâm sàng
- Tái tạo phản ứng viêm để kích hoạt chức năng chữa bệnh của cơ thể và sửa chữa các mô và cấu trúc bị tổn thương của cơ xương và dây chằng.
- Giúp giảm đau, giảm căng cơ và ức chế co thắt cơ. Tăng sự phân tán các chất trung gian giảm đau.
- Sự vôi hóa của các nguyên bào sợi sẽ khôi phục phạm vi chuyển động của nó cho đến khi nó tan biến. Tạo hiệu ứng bong bóng trong mô để khi xẹp sẽ giải phóng năng lượng thứ cấp và tác động lên mô được điều trị.
Phản ứng phụ
Các tác dụng phụ thường gặp sau khi điều trị là ban đỏ, tụ máu, phù nề và tăng cảm giác kích ứng ở vùng điều trị. Trong một số ít trường hợp, xảy ra xuất huyết dưới da nhỏ, tự giới hạn; hầu hết các tác dụng phụ này không cần điều trị thêm. Bệnh nhân có thể chườm đá tại chỗ nếu cần thiết. Thông thường, hiện tượng sưng tấy hiếm khi được quan sát thấy, nhưng nếu xảy ra thì có liên quan đến vấn đề chống chỉ định mà bác sĩ chưa chú ý đến.
Lựa chọn điều trị bằng sóng xung kích là phương pháp điều trị hiệu quả các bệnh lý cơ xương khớp mãn tính và đặc điểm là không mất quá nhiều thời gian điều trị mà còn mang lại kết quả nhanh chóng cho người bệnh. Hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp những người phát hiện hoặc mắc các bệnh liên quan có thể điều trị bằng phương pháp này yên tâm chữa khỏi bệnh.
